Pesma o crkvi

Ko na vojsci obori crkvu, da se hrtovi puste za njime
i da se obesi na prvom hrastu

Ako se grane na hrastu slome i odreši se vezano uže
da se grešnome vojniku tome u srce gađa zrnom puščanim

Akoli anđeli šaku pruže i zaklone mu prsa njome
da mu se obe ruke odseku
i da se ranjen pusti u travu o pelenu i gujinom mleku

Ako ga prehrane šumski mravi semenom što se sa bilja prosu
da mu se u oganj naredi bosu

Ako oganj plaha kiša omete, znači nebo ga gleda bez ljutnje

jer je nekada spasao dete iz nabujale vode mutne

Joviša Zečević - Paroh Majdanski

Crkva svetog Đorđa

---

Od pamtiveka su naši preci, nadajući se, da će biti bliži nebesima, gradili crkve. Gradeći hramove, gradili su puteve svojoj duši, ostavljajući potomstvu večnost u amanet. Tako ih danas prepoznajemo po Žiči, Studenic, Dečanima, Gračanici, Vraćevšnici, Blagoveštenju ali u malim crkvama i kapelama kojih je bilo toliko, da su mnogi ovu našu Srbiju nazivali Svetom zemljom. Oni koji njenu svetost nisu prepoznavali, učinili su da sa vekovima nestanu i svetilišta. Srce Rudnika, planine nadaleko poznate po svetinjama, vekovima je bilo bez hrama. Grad Rudnik je bio bez crkve ali mu dušu vremena nisu raznela.

Nova rudnička crkva, hram posvećen Svetom Velikomučeniku Georgiju, Pobedonoscu stigla je do svojih nebesa, odvajajući od sopstvenog nevelikog, narod na Rudniku je ugradio svoju dušu u zajedničko zdanje u spomen potomstvu.

Vide se njeni obrisi kad se iz varoši pogled podigne ka nebu. Velika i lepa, nadkrilila je svoj narod, spremna, da u vekovima koji dolaze vazda bdi nad njim.

Drznula se tako ovovremena generacija Rudničana da, tek što je zakoračila u predvorje trećeg milenijuma, menja pejzaž svoje drage planine, i da ovde, na ovom Srpskom Sinaju uspostavlja, hudom istorijom i zlim vremenima, prekinutu duhovnu vertikalu.

Podizanje zvona

Leta Gospodnjeg 2006.

U podne, 4. juna 2006.godine sa Rudnika su se prvi put, posle 553 godine oglasila zvona sa nove crkve Svetog Đorđa. Oko 2000 rudničana i njihovih uzvanika, okićeno značkama sa natpisom „Neka zvoni Šumadija“, oduševljeno je pozdravilo zvuk tri zvona koja su, čas pre toga, podignuta pod kubeta zvonika. „Danas smo osveštali krstove i odslužili Svetu liturgiju, čulia su se, posle više od pet vekova, zvona i reč božija na Rudniku, a to je veliki povod za našu sreću“ – rekao je u novoj crkvi posle liturgije njegovo preosveštenstvo, episkop žički Hrizostom koji je obavio sasluženje sa sveštenstvom eparhije i monaštva okolnih manastira.

Rudnik je do 1453. godine imao četiri crkve koje su Turci, osvojivši ga, porušili. Od tada su rudničani na bogosluženje odlazili u crkve okolnih sela, sanjajući da, jednog dana, sagrade vlastiti hram.

Da su rudničani ovaj dan doživeli kao istorijski, svedočila je i nepregledna trpeza hrane i pića, doneta iz svake rudničke kuće, da se pogoste prijatelji-pobratimi iz Vlasenice, grada iz Republike Srpske i Zletova, rudarskog mesta iz Makedonije. Da pogoste takođe, delegaciju iz Norveške komune Vefsen zbratimljenog grada sa Gornjim Milanovcem, i da za 2000 ljudi prirede kulturno zabavni program uz učešće najstarijeg srpskog hora - Prvog beogradskog pevačkog društva, ansambla Bistrik sa Biljanom Krstić, članova rudničkog pevačkog društva Vidovdan i milanovačke folklorne grupe Tipoplastika.

Manastiri

---

Veliki broj spomenika visoko kulturno-istorijske vrednosti najrečitije govore o prošlosti ovog kraja i o veličini i snazi njegovog naroda koji je na najblistaviji način ispisivao patriotske stranice sopstvene istorije i svemogućih izraza neuništivosti svoje vere i iskonskog postojanja. Od mnoštva crkava i manastira podignutih u šumama, na padinama i u podnožju planinskog masiva Rudnik a da su očuvani do današnjih dana izdvajaju se:

Manastir Blagoveštenje - Rudničko

Oko 7 km zapadno od Stragara, u srcu rudničke planine opkoljen gustom borovom i hrastovom šumom, na 429 metara nadmorske visine, podignut u XIV veku a obnovljen 1795. godine, za vreme Prvog srpskog ustanka, u njemu je skrivano oružje i barut, 1796. godine u njemu je učinjen oproštaj Karađorđu za ubistvo oca, poseduje nekoliko konaka i jedan od najvećih oltarskih krstova.

Manastir Voljavča

4 km jugoistočno od Stragara, u dolini Banjske reke, u šumovitom predelu podignut oko 1530. godine, 1805. godine u njegovom konaku bio je smešten Praviteljstvujušći sovjet serbski kao centralna i vrhovna vlast u ustaničkoj Srbiji, po predanju iguman vonjevački Maksim preneo je iz Ljubića glavu Tanaska Rajića, junaka iz Prvog srpskog ustanka i sahranio je pored temelja manastirske crkve.

Manastir Sv. Nikole - Nikolje Rudničko

3 km od Donje Šatornje, u dolini Nikoljske reke, podignut u vreme vladavine despota Stefana 1425. godine, Turci su ga više puta rušili i palili ali je ostao sačuvan do dana današnjeg, građen po tradiciji Raške škole sa kupolom.

Manastir Vraćevšnica

Na južnoj strani planine, 4,5 km od sela Vraćevšnice, od puta Gornji Milanovac- Kragujevac, podignut 1431. godine ktitorstvom Radiča Postupovića, velikog čelnika, obnovljen i živo opisan 1737. godine, 1860. ponovo obnovljen od strane kneza Milana Obrenovića, 1812. u njemu je Karađorđe sazvao Narodnu skupštinu na kojoj su pročitani zaključci Bukureštanskog mira, 1818. u njemu je doneta odluka da se prestonica Srbije preseli u Kragujevac, u muzejskoj postavci nalaze se predmeti iz Drugog srpskog ustanka, lične stvari kneza Miloša Obrenovića i gvozdeni krevet za koji se veruje da je prvi koji je donet u Srbiju.

Crkva Petkovica - Rudnička

 U dolini reke Srebrnice pod samim Rudnikom, građena u tradiciji Raške škole u XIV veku, jedna od najstarijih, obnovljena početkom ovog veka.

Manastir Kumanica

podignut krajem XIV veka ispod ramaćskih visova u selu Ramaće na najdaljim obroncima Rudnika, po nekim predanjima potiče iz doba vladavine cara Dušana, živopis je dobrim delom pokriven malterom i najstariji je u Šumadiji.

Zemunsko odmaralište

---

Planina Rudnik i leti i zimi ima veoma dobre klimatske uslove za odmor i oporavak dece. Značajnu osobenost predstavljaju prijatni klimatski uslovi, pojačana insolacija, sneg koji se javlja od kraja novembra do kraja marta i letnje temperature, koje su nešto niže i vrlo prijatne za rekreativne aktivnosti. Odmaralište Rudnik namenski je građeno za decu, a posebno za organizovanje škole u prirodi. Odmaralište raspolaže kombinovanim sportskim terenima, uz mogućnost korišćenja travnatih fudbalskih terena, a u letnjem periodu i bazena, koji se nalaze neposrednoj blizini objekta. U objektu se neprekidno održavaju kvalitetni kulturno-zabavni, vaspitno-obrazovni i sportsko-rekreativni programi, jer su oni okosnica ove vrste rada sa decom.

Potpuno opremljen nastavni prostor u objektu obezbeđuje nesmetano odvijanje programa vaspitno-obrazovnog rada. Dobro uređene pešačko-planinarske staze omogućavaju šetnje kroz guste šume i leti i zimi, što pored rekreativnih aktivnosti, pruža i mogućnost za neposrednije upoznavanje biljnog i životinjskog sveta Rudnika. U samom odmaralištu je i ambulanta i lekarska služba za decu koja radi neprekidno 24 sata.